معده درد عصبی یک نمونه از چگونگی تاثیر احساسات فرد بر بدن اوست. اگر فردی دارای علائمی نظیر تهوع یا باد شکم باشد و این علائم با هیچ بیماری معده‌ای مرتبط نباشد؛ پزشک ممکن است تشخیص معده درد عصبی را مطرح کند. درمان معده درد عصبی اغلب شامل تکنیک‌هایی برای کاهش اضطراب، استرس و تنش است. در این مقاله، در مورد علل، علائم و درمان معده عصبی، و همچنین نحوه جلوگیری بروز آن صحبت می‌کنیم.
علائم معده درد عصبی
معده درد عصبی میتواند مانند آینه‌ای عمل کند که علائم بسیاری از اختلالات گوارشی (GI) را نشان می‌دهد. این بیماری شامل مشکلاتی مانند: سندرم روده تحریک پذیر (IBS)، بیماری کرون، کولیت اولسراتیو یا گاستروانتریت، بیماری التهاب معده‌ای روده‌ای و عفونت معده به دلیل باکتری یا ویروس باشد. علائم مرتبط با معده درد عصبی عبارتند از:
- نفخ
- تاخیر در تخلیه معده
- اسهال
- گاز معده
- حالت تهوع
کودکان نیز معمولا علائم معده درد عصبی را تجربه می‌کنند. اما ممکن است علائمشان متفاوت از بزرگسالان باشد. آنها ممکن است حاضر به رفتن به مدرسه نباشند یا اغلب درد معده را بدون ارائه علائم عفونی دیگری گزارش دهند.
علت معده درد عصبی
سیستم گوارش، سیستم عصبی مخصوص بخودش را به نام سیستم عصبی روده دارد. پایانه‌های عصبی در معده برای پاسخ به هورمون‌های استرس منتقل شده از مغز طراحی شده‌اند. این بخشی از پاسخ “نبرد یا گریز” است که توسط هورمون استرس ایجاد می‌شود تا گیرنده های عصبی فعالیت معده را به سرعت کاهش دهد تا خون بیشتری به قلب، ریه‌ها و عضلات برسد. افرادی به صورت منظم سطح بالایی از استرس را تجربه می‌کنند، می توانند پاسخ‌های “نبرد یا گریز” را به طور مداوم تقلید کنند. برخی از عوامل مرتبط با استرس و در پی آن ایجاد یک معده درد عصبی عبارتند از:
- یک اتفاق مهم در آینده، مانند داشتن یک آزمون یا ارائه
- مشکلات مالی
- مشکلات در رابطه یا مشکلات خانوادگی
- طلاق
- تغییر در محل کار
- اسباب کشی
- مرگ یکی از عزیزان
- بیماری‌های مزمن
معده درد عصبی با تحریک فعالیت معده میتواند سبب ایجاد حس استفراغ در فرد شود. گاهی اوقات، سندرم روده تحریک پذیر (IBS) نیز در پی معده درد عصبی ایجاد می‌شود. نام‌های دیگر IBS شامل کولون اسپاستیک یا کولون تحریک پذیر است. با این حال، فرد بدون داشتن IBS هم میتواند معده درد عصبی داشته باشد. به دلیل آن که که علائم IBS به طور مداوم برای حداقل ۳ ماه اتفاق می‌افتد و اغلب با تغییر رژیم غذایی و شیوه زندگی بهبود می‌یابد.
درمان معده درد عصبی
پزشک میتواند با شناسایی عوامل استرس در زندگی فرد، معده درد عصبی را درمان کند. پزشک باید درمورد سبک زندگی و ارتباطات فرد در مدرسه، شغل، کار، خانواده یا روابط عاطفی بیمار سوال بپرسد.
مثالهایی از درمان معده درد عصبی عبارتند از:
صحبت با یک روانپزشک یا درمانگر ممکن است به فرد کمک کند تا تغییراتی را برای کاهش استرس در زندگی خود ایجاد کند. هیچ کس نمیتواند استرس را به طور کامل از بین ببرد، اما یک درمانگر میتواند به فرد کمک کند تا راه‌های مقابله با استرس را بهتر بشناسد.
در برخی موارد ممکن است فرد برای کاهش اضطراب و استرس خود، دارو مصرف کند. درمان اضطراب و افسردگی به کاهش علائم معده درد عصبی کمک می‌کند.
مدیتیشن میتواند اضطراب و استرس را با افزایش تمرکز و آگاهی فرد کاهش دهد. مدیتیشن شامل نشستن یا خوابیدن در یک اتاق آرام و تمرکز بر تنفس خود است. برخی افراد ممکن است تصمیم بگیرند از یک متخصص برای تمرکز بر روی انرژی و از بین بردن استرس خود کمک بگیرند. انجام ۱۰ تا ۱۵ دقیقه مدیتیشن در روز برای میتواند به فرد در کاهش علائم معده درد عصبی کمک کند.
از خوردن غذاهایی که می‌توانند معده را تحریک کنند، اجتناب کنید. نمونه‌هایی از این محصولات عبارتند از: محصولات لبنی و نوشیدنی‌های کافئین دار مانند: قهوه، شکلات، نوشابه و چای.
مشارکت در فعالیت‌هایی است که به کاهش استرس کمک می‌کند، مانند ورزش کردن، سفر، کتاب خواندن، گوش دادن به موسیقی و یا صحبت کردن با دوستان نیز میتواند مفید باشد. گاهی اوقات فرد نیاز دارد که تعداد تعهدات خود در برنامه روزانه‌اش را کاهش دهد.
از درمان‌های گیاهی استفاده کنید. خوردن زنجبیل بصورت یک مکمل یا بصورت یک جوشانده گیاهی، نوشیدن چای نعناع یا بوییدن روغن نعناع ممکن است علائم معده عصبی را نیز کاهش دهد.
پزشک همچنین میتواند درمان‌های خاصی را با توجه به سابقه‌ی بیماری فرد، توصیه کند.
معده درد عصبی می تواند علائمی مشابه با اختلالات مزمن دستگاه گوارش را ایجاد کند. اگر فرد به طور منظم این علائم را تجربه کند، پزشک ممکن است اختلال IBS را در فرد تشخیص دهد.
درمان هر گونه عوامل استرس زا ممکن است به کاهش میزان بروز معده درد عصبی، کاهش علائم و بهبود کیفیت زندگی کمک کند.
